W naszym społeczeństwie coraz więcej osób zmaga się z otyłością. Częstotliwość występowania tej choroby jest tak duża, że aktualnie przybiera rozmiar epidemii. Jej pojawienie wiąże się bezpośrednio z problemami natury nie tylko estetycznej, ale także zdrowotnej, o czym wielu z nas zapomina. Właśnie dlatego tak ważne jest jej odpowiednie zdiagnozowanie oraz podjęcie działań mających na celu zredukowanie dodatkowych kilogramów. A jak nie doprowadzić do rozwinięcia się otyłości?
Otyłość a nadwaga – czym się różnią?
Wiele osób zamiennie używa pojęcia “nadwaga” i “otyłość”, gdyż w naszym społeczeństwie uznawane są one za synonimy. Z medycznego punktu widzenia określenia te dotyczą innych jednostek chorobowych. Co prawda, oba definiuje się jako nadmierną ilość tkanki tłuszczowej, która została zgromadzona w organizmie, co wpływa na pogorszenie stanu zdrowia pacjenta. A jaka jest różnica? Można ją zdefiniować za pomocą wskaźnika BMI. Jest to indeks masy ciała obliczany na podstawie masy ciała określonej w kilogramach do wzrostu wyrażonego w metrach podniesionych do kwadratu. W przypadku nadwagi wartość ta znajduje się w przedziale 25-29. Jeśli chodzi o otyłość, to można ją podzielić na trzy rodzaje, które są warunkowane przez BMI. W tym przypadku:
- przedział 30-34 wskazuje na otyłość pierwszego stopnia,
- przedział 35-39 wskazuje na otyłość drugiego stopnia,
- wartość powyżej 40 wskazuje na otyłość trzeciego stopnia.
Należy jednak zaznaczyć, że zakres ten obejmuje osoby dorosłe i nie dotyczy dzieci, które nie ukończyły piętnastego roku życia. Również u osób starszych czy kobiet w ciąży określenie nadwagi oraz otyłości nie powinno się wyłącznie ograniczać do wartości BMI.
Przyczyny otyłości
Otyłość to choroba przewlekła, która ma wiele przyczyn. W jednej sytuacji wystarczy jeden czynnik, a winnej – może zadziałać kilka. Jednak bez dwóch zdań, za podstawową przyczynę uznaje się niezrównoważony bilans między energią przyjmowaną z pokarmem, a jej zużyciem. W skrócie – spożywamy nadmierną ilość posiłków przy zbyt niskim poziomie aktywności fizycznej. Oprócz tego, do czynników środowiskowych zalicza się zbyt szybkie tempo życia, stres, czy brak higieny snu. Wiele osób może zdziwić to, że niewłaściwe wysypianie się zwiększa ryzyko podjadania, a tym samym przybierania na wadze. Właśnie dlatego warto nie tylko zredukować czynniki stresujące, ale także zainwestować w odpowiednio dopasowany do nas materac, aby móc się porządnie wyspać. Oprócz tego, za inne przyczyny otyłości uznaje się:
- czynniki genetyczne, które związane są m.in. z możliwością regulacji apetytu, preferencjami żywieniowymi czy funkcjonowaniem komórki tłuszczowej
- brak uczucia sytości, który związany jest m.in. z zaburzeniem regulacji neurohormonalnej,
- wolną przemianą materii lub chorobami, takimi jak niedoczynność tarczycy czy cukrzycą.
Jakie są konsekwencje otyłości?
Najbardziej widoczną konsekwencją otyłości jest nieestetyczny wygląd. W wielu sytuacjach wpływa on na aspekty psychiczne człowieka, takie jak samoocena czy pewność siebie. Jednak wielu z nas zapomina, że schorzenie to oddziałuje na cały organizm, przez co wiąże się z pogorszeniem samopoczucia, a także rozwijaniem się kolejnych jednostek chorobowych. Wśród nich wyróżnić można nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu II, miażdżycę, kamicę moczową czy zapalenie trzustki. Oprócz tego przyczynia się do rozwoju różnego rodzaju nowotworów, w tym nowotworu jajników, piersi, prostaty, jelita grubego czy endometrium. Nie zapominajmy także o tym, że oddziałuje na cały układ krwionośny, w znaczący sposób obciążając serce. Wskutek obecności nadprogramowych kilogramów cierpią nasze stawy, które zmagają się z dodatkowym obciążeniem. A jak można walczyć z otyłością?
Na czym polega leczenie otyłości?
Leczenie otyłości zależy przede wszystkim od jej stopnia. Podstawą jest jednak zmiana stylu życia, która obejmuje wdrożenie ograniczeń dietetycznych. Kwestia ta jest indywidualna, gdyż każdy z nas ma inne zapotrzebowanie kaloryczne czy preferencje odnośnie artykułów spożywczych. Taka dieta powinna być przygotowana przez wykwalifikowanego dietetyka. Jej wdrożenie to podstawa, gdyż pozwoli wygenerować ujemny bilans energetyczny, a także ograniczy cukry i tłuszcze. Zaleca się także wdrożenie regularnej aktywności ruchowej, która musi być dostosowane do naszego aktualnego stanu oraz kondycji. Niestety, w niektórych przypadkach regulacja i stabilizacja stylu życia nie wystarcza. Często niezbędne jest także wdrożenie farmakoterapii, która pozwala na poprawienie zaburzeń metabolicznych. W skrajnych przypadkach konieczna jest interwencja chirurgiczna polegająca na zmniejszeniu żołądka. A co, jeśli udało nam się zrzucić wagę lub mamy tendencję do tycia? Najlepiej podejść do sprawy w sposób profilaktyczny i nie doprowadzić do otyłości. A w jaki sposób można to zrobić?
Jak nie doprowadzić do otyłości – najważniejsze kroki
Otyłości można zapobiec! Niewielu z nas zdaje sobie sprawę z tego, że wystarczy w tym celu delikatnie zmodyfikować swój styl życia. W tym celu zaleca się uwzględnienie kilku ważnych kroków. Do nich zalicza się:
- regularne ćwiczenia – zaleca się, aby ćwiczyć przynajmniej 3-4 razy w tygodniu po 45 minut. Sam trening może obejmować takie czynności, jak jogging, szybkie chodzenie, jazdę na rowerze czy pływanie,
- zdrowe odżywianie się – podstawą jest pilnowanie, aby w naszej diecie nie zabrakło warzyw, owoców, produktów mlecznych czy pełnoziarnistych. Warto tutaj liczyć kalorie oraz unikać regularnego spożywania produktów bogatych w cukry proste i tłuszcze nasycone. Zaleca się także ograniczenie spożywania alkoholu,
- prowadzenie dzienniczka – zapisuje się w nim swoją aktualną wagę, ciśnienie tętnicze krwi czy wyniki badań biochemicznych. W ten sposób jesteśmy w stanie kontrolować swój aktualny stan zdrowia, a także zapisywać, jakie metody walki z otyłością się u nas sprawdzają.
Otyłość to choroba przewlekła, z którą należy walczyć. Działania te obejmują przede wszystkim zmianę stylu życia, jednak w skrajnych przypadkach zalecane jest leczenie farmakologiczne lub operacyjne zmniejszenie żołądka.
